Bắt đầu từ tháng 7, nhiều chính sách quan trọng liên quan đến bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, tài chính công đoàn, đất đai và thuế chính thức được áp dụng, tạo ra những thay đổi đáng chú ý trong đời sống xã hội.
Điểm mới trong Luật Bảo hiểm xã hội
Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi, có hiệu lực từ 1/7, quy định ngừng giải quyết chế độ BHXH một lần với người tham gia từ ngày 1/7/2025, trừ các trường hợp đặc biệt như: người đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH; người ra nước ngoài định cư; mắc bệnh nặng như ung thư, AIDS, bại liệt... hoặc bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Đối với người tham gia BHXH trước thời điểm 1/7/2025, nếu đóng dưới 20 năm và đã nghỉ việc 12 tháng, vẫn có quyền yêu cầu rút BHXH một lần. Luật mới được kỳ vọng giúp giữ chân hơn 18 triệu lao động ở lại hệ thống an sinh, hạn chế tình trạng rút BHXH một lần đang ngày càng phổ biến với con số trung bình 800.000 người mỗi năm.
Ngoài ra, người lao động đóng đủ 15 năm BHXH trở lên và đến tuổi nghỉ hưu sẽ đủ điều kiện nhận lương hưu. Từ thời điểm luật có hiệu lực, tuổi nghỉ hưu là 61 tuổi 3 tháng với nam và 56 tuổi 8 tháng với nữ, và sẽ tiếp tục tăng theo lộ trình đến năm 2028 (nam đạt 62 tuổi) và 2035 (nữ đạt 60 tuổi).
Luật cũng thiết lập một tầng an sinh xã hội mới dành cho người từ 75 tuổi trở lên không được hưởng lương hưu hay trợ cấp BHXH; người từ 70 đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, cận nghèo sống tại khu vực đặc biệt khó khăn. Họ sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, hỗ trợ mai táng và cấp thẻ BHYT từ ngân sách. Ước tính, chính sách sẽ mở rộng phạm vi bảo trợ cho khoảng 700.000 người.
Mở rộng đối tượng được hỗ trợ mua BHYT
Từ ngày 1/7, Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi bổ sung 4 nhóm đối tượng được ngân sách nhà nước hỗ trợ chi phí mua BHYT, bao gồm:
- Người nhận trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng (từ đủ 75 tuổi trở lên, hoặc từ 70 đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo/cận nghèo);
- Người đang hưởng trợ cấp tuất hàng tháng từ đủ 75 tuổi hoặc từ 70 đến dưới 75 tuổi thuộc hộ cận nghèo (quy định cũ áp dụng từ 80 tuổi);
- Người tham gia BHXH chưa đủ 15 năm, đã đến tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ điều kiện nhận trợ cấp hưu trí, phải sống bằng khoản trợ cấp hàng tháng từ Quỹ;
- Dân quân thường trực - lực lượng thực hiện nhiệm vụ đột xuất như phòng chống thiên tai, dịch bệnh.
Ngân sách nhà nước sẽ hỗ trợ mức đóng tối đa tương ứng 6% mức tham chiếu hiện hành là 2,34 triệu đồng, tức khoảng 1,404 triệu đồng/người/năm.
Tài chính công đoàn được mở rộng mục đích sử dụng
Luật Công đoàn sửa đổi chính thức áp dụng từ tháng 7 quy định tài chính công đoàn gồm: đoàn phí của đoàn viên, ngân sách nhà nước cấp, nguồn thu hợp pháp từ các hoạt động của công đoàn và viện trợ, tài trợ từ tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước.
Đáng chú ý, tài chính công đoàn sẽ không chỉ dùng cho các hoạt động hỗ trợ đoàn viên như bảo vệ quyền lợi, đào tạo kỹ năng, tổ chức văn hóa - thể thao… mà còn được sử dụng để xây dựng nhà ở xã hội cho người lao động thuê, công trình phục vụ đời sống và hạ tầng kỹ thuật tại khu công đoàn.
Việc quản lý và sử dụng tài chính công đoàn sẽ do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam quy định chi tiết, trong khi Chính phủ quy định cơ chế quản lý kinh phí công đoàn tại các doanh nghiệp.
Chủ tịch xã được quyền cấp sổ đỏ
Nghị định 151/2025 về phân cấp quản lý đất đai có hiệu lực từ 1/7 trao quyền cho Chủ tịch UBND cấp xã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) lần đầu cho cá nhân. Ngoài ra, cấp xã còn có thể cấp sổ đỏ theo phương án điều chỉnh hoặc góp quyền sử dụng đất.
Một số thẩm quyền cấp sổ đỏ trước đây thuộc cấp tỉnh như cấp cho tổ chức nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, tôn giáo, tổ chức nước ngoài... nay cũng được giao về cấp xã.
UBND xã còn được phân quyền thực hiện nhiều nhiệm vụ khác liên quan đến quản lý đất đai như: thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường - tái định cư, xác định giá đất cụ thể, quyết định giá bán nhà tái định cư, chuyển mục đích sử dụng đất và thành lập Hội đồng thẩm định giá đất.
Sàn thương mại điện tử phải nộp thuế thay người bán
Theo Nghị định 117/2025, từ ngày 1/7, các sàn thương mại điện tử và nền tảng số phải khấu trừ và nộp thay thuế VAT và thuế thu nhập cá nhân cho người bán là cá nhân kinh doanh, cả trong nước và nước ngoài.
Thuế sẽ được khấu trừ ngay khi giao dịch hoàn tất và khách hàng thanh toán thành công. Mức thuế được tính theo tỷ lệ phần trăm doanh thu của mỗi giao dịch: VAT 1-5%, tùy loại hàng hóa; thuế thu nhập cá nhân từ 0,5% đến 2% với cá nhân trong nước, và từ 1% đến 5% với cá nhân ở nước ngoài.
Nhà ở đô thị bắt buộc gắn thiết bị truyền tin báo cháy
Theo Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu hộ mới, từ 1/7, nhà ở tại các thành phố trực thuộc Trung ương, nơi chưa đảm bảo hạ tầng phòng cháy, phải được trang bị bình chữa cháy và thiết bị truyền tin báo cháy kết nối với hệ thống dữ liệu cứu hộ.
Ngoài ra, yêu cầu an toàn cũng áp dụng với các khu vực như bếp đun, nơi thờ cúng, khu đốt vàng mã... để giảm thiểu nguy cơ cháy nổ. Nhà ở tại các khu vực khác không bắt buộc nhưng được khuyến khích lắp thiết bị báo cháy.
***Thông tin tham khảo từ nguồn: Báo VN Epress
